Hepatit nedir?

Karaciğerin iltihabi hastalıklarına verilen isim. Genellikle sarılıkla kendini gösteren hepatitlerin seyrinde karaciğer yetmezliği belirtileri de ortaya çıkabilir. Hepatiti yapan birçok sebep olabilir. Bunların başında virüsler gelir. Ayrıca parazitler, mantarlar, bakteriler, alkol, bazı ilaç ve zehirler de hepatite yol açmaktadırlar. Hepatitlerin had ve müzmin şekilleri vardır

Had viral (virüs tarafından yapılan) hepatit: Bunu yapan üç tip virüs olduğu kabul edilir. Hepatit a Virüsü "Enfeksiyöz Hepatit"ini; hepatit b Virüsü "Serum hepatiti"ni yapar. Ayrıca A veya B olmayan bir

virüsle de hepatit belirtileri ortaya çıkmaktadır (Non A Non B virüs Hepatiti). Ayrıca son yıllarda hepatit yapan ve delta Virüsü adı verilen yeni bir virüs bulunmuştur. Hepatitin bütün şekillerinde karaciğer hücrelerinde ölüm, gribe benzer bir ön dönem, sarılık ve arkasından genellikle şifa ile sonuçlanan bir olaylar dizisi bulunur.

Hepatit A Virüsünün 15-60 gün arasında değişen bir kuluçka dönemi vardır. Bu devre B tipinde 60-180 gün arasındadır. A tipi hepatit daha çok ağız yoluyla, B tipi ise daha çok iğne, serum, aşı yapılırken bulaşır. (Ancak bütün bulaşıcı hepatit türleri her yolla bulaşabilir.) Hepatit B’nin seyri daha ağır ve uzun sürelidir.

Sarılığın belirmesinden 2-14 gün önce hastada; iştahsızlık, halsizlik, bulantı, kusma, ishal, eklemlerde ağrı, ateş, öksürük, nezle, kas ağrıları, göz yaşarması, kaşıntı gibi belirtilerden birkaçı birarada bulunabilir. Bu belirtiler başlangıç döneminin sonuna doğru giderek azalır, ateş düşer ve sarılık ortaya çıkar. Sarılıklı dönem genellikle 6-8 hafta kadar sürer. Bu dönemde karaciğer büyük ve hassastır. İdrarın rengi iyice koyulaşmıştır. Başlangıçta büyük abdestin rengi açık olabilir.

Sarılık, ilk olarak gözlerin beyaz kısımlarında kendini gösterir. En son olarak kaybolduğu yer de yine buralardır. Sarılık kaybolduktan 2-6 hafta sonra hasta genellikle tam şifa bulur. Fakat bu süre bazen uzayabilir. Hepatit B’den sonra tekrarlayan hepatit atakları sonunda karaciğerde siroz başlayabilir. Tedavisinde istirahat ve uygun diyet genellikle yeterli olur. Diyette karbonhidratlar (şekerli-unlu gıdalar) bol olmalı, yağlı gıdalar mümkün olduğu kadar az verilmelidir.

B Hepatitinde ölüm oranı, A Hepatitine göre daha fazladır. A ve B tiplerinin ayrımı bir takım testlerle yapılabilir. Had seyreden hepatitlerin sarılıksız şekilleri de vardır. Bunların teşhisi ancak hekimin tahmin ederek karaciğer testlerini yaptırması ile olabilir. Bu şeklin müzminleşme ihtimali daha fazladır. Had Hepatitlerin nadir görülen, karaciğer yetmezliği ile sonuçlanan ve genellikle ölümle biten bir şekli daha vardır. Buna "Fulminan Hepatit" denilmektedir.

Müzmin hepatitler: Doğrudan doğruya müzmin olarak başlayabileceği gibi had bir hepatit de müzminleşebilir. Müzmin hepatitler iki çeşittir. Bunlardan Aktif Müzmin Hepatit kötü gidişlidir; siroz veya karaciğer kanseri ile sonuçlanabilir. Persistan Müzmin Hepatit ise iyi seyirlidir ve mutad olarak şifa ile sonlanır.

Hepatitli hastanın idrar, dışkı, kan ve salyası bulaştırıcıdır. Bu tip hastalarla temas sınırlı olmalıdır. Temastan sonra ellerin sabunlu suyla yıkanması korunma açısından faydalıdır. Hepatitli şahısla temas edip virüs aldığı tahmin edilen kişilere, pasif bağışıklık sağlamak için gamaglobulin enjeksiyonu yapılması (kas içine) faydalı olmaktadır. Son yıllarda Hepatit B Virüsüne karşı aşı geliştirilmiştir, fakat pahalı olduğu için yaygın kullanımı yoktur. Hepatitli hastalarla sık teması olan kimselere ve sağlık personeline uygulanmaktadır.